عکس در myhealth.blog.ir
 

علائم اختلال شخصیت خودشیفته

فرد خودشیفته خود را بی نهایت بزرگ و با لیاقت می داند و به گونه ای اغراق آمیز از خود حمایت می کند. او به گونه ای رفتار می کند گویی هیچ کس در دنیا به اندازه او مهم نیست. آن ها بزرگ نیستند اما توهم بزرگی دارند و در ذهن خود از همه برترند. افراد دارای شخصیت خودشیفته در مرکز ثقل دنیای خود قرار دارند و از همه جهت خود را فرد مهم و به اصطلاح تافته جدا بافته تصور می کنند.

بهره‌گیری از دیگران، فاقد احساس همدلی بودن، متکبر بودن، و حسادت نسبت به دیگران. این علائم سبب بروز اندوه قابل‌توجهی در زندگی هر فردی می‌شود.

اختلال شخصیت خودشیفته یا نارسیس, اختلالی است که توسط یک الگوی طولانی مدت بزرگ‌نمایی (به صورت خیالی یا رفتار واقعی)، نیاز شدید برای تحسین شدن از سوی دیگران، و معمولا فقدان کامل احساس همدلی نسبت به دیگران شرح داده می‌شود. افراد مبتلا به این اختلال اغلب بر این باورند که مهم‌ترین فرد هستند در زندگی دیگران یا در زندگی کسانی که با آنها ملاقات می‌کنند.

شاید این الگوی رفتاری برای یک پادشاه در قرن شانزدهم در کشور انگلستان مناسب به نظر برسد، اما امروزه برای بیشتر مردم عادی به طور کلی نامناسب در نظر گرفته می‌شود.

افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته اغلب حالات و برخوردهای مغرورانه، پرنخوت و ریاست مآبانه با دیگران دارند. به عنوان مثال، یک فرد مبتلا به این اختلال ممکن است در مورد بی‌ادبی یا حماقت یک پیشخدمت سر به هوا شکایت کند یا ارزیابی درست یک پزشک را با حماقت تمام نادرست نشان دهد.

کسی که مبتلا به این اختلال است ممکن است به سادگی به عنوان یک “خوشیفته” یا به عنوان کسی که “خودشیفتگی” دارد، توصیف می‌شود. هر دوی این واژه‌ها به طور کلی به کسی اشاره می‌کنند که به اختلال شخصیت خودشیفتگی(NPD) مبتلا است.

اختلال شخصیتی، یک الگوی پایدار از تجربیات درونی و رفتاری است که از فرهنگ هنجار فرد، منحرف شده‌ است. این الگو در دو یا چند مورد از حوزه‌های زیر دیده می‌شود: شناخت؛ تاثیر؛ عملکرد بین فردی یا کنترل انگیزه. الگوی پایدار در سراسر طیف گسترده‌ای از موقعیت‌های شخصی و اجتماعی، انعطاف‌ناپذیر و فراگیر است،

و به طور معمول به پریشانی قابل‌توجه یا اختلال در حوزه‌های اجتماعی و کار یا دیگر حوزه‌های عملکرد منجر می‌شود. این الگو پایدار و طولانی مدت است، و شروع آن را می‌توان در اوایل بزرگسالی و نوجوانی پیدا کرد.

دلایل بروز اختلال شخصیت خودشیفته

امروزه محققان نمی‌دانند چه چیزی باعث بروز اختلال شخصیت خودشیفته می‌شود. با این حال نظریه‌‌های زیادی در مورد علل احتمالی بروز اختلال شخصیت خودشیفته وجود دارند. بیش‌تر متخصصین روی یک مدل علت و معلولی بیوسایکوسوشال اتفاق نظر دارند.

بر اساس این مدل علل بروز این اختلال به احتمال زیاد با توجه به عوامل بیولوژیکی و ژنتیکی، عوامل اجتماعی (مثلا این که چگونه یک فرد در مراحل اولیه‌ی رشد خود با خانواده و دوستان‌اش و بچه‌های دیگر تعامل دارد)، و عوامل روانی هستند (شخصیت و خلق و خوی فرد، که توسط محیط زندگی او شکل گرفته و مهارت‌هایی که برای مقابله با استرس آموخته‌است).

این امر نشان می‌دهد که جهت بروز این اختلال یک عامل واحد مسئول نیست, بلکه ماهیت پیچیده و احتمالا در هم تنیده‌ی این سه عامل است که اهمیت دارد. مطابق با تحقیقات اگر یک فرد مبتلا به این اختلال شخصیت باشد، ریسک افزایش‌ یافته‌ی کمی وجود دارد که آن را به فرزندان خود انتقال بدهد.

علائم اختلال شخصیت خودشیفته

برای این که یک فرد، مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفتگی (NPD) باشد، باید پنج مورد (یا بیش‌تر) از علائم زیر در او تشخیص داده شود:

۱. فرد دارای یک احساس واهی مهم, نسبت به خود است (به عنوان مثال، در زمینه‌ی دستاوردها و استعدادهای خود اغراق می‌کند، انتظار دارد که بدون داشتن دستاوردهای مناسب به عنوان فرد برتر به رسمیت شناخته شود).

۲. فکر میکند که موفقیت، قدرت، استعداد و زیبایی نامحدود یا عشقی ایده‌آل دارد.

۳. معتقد است که خاص و منحصر به فرد است و تنها آدم‌های خاص و سطح بالا می‌توانند او را درک کنند و باید تنها با آدم‌ها خاص و سطح بالا رابطه داشته باشد.

۴. به شدت نیازمند این است که از سوی دیگران مورد تحسین و تقدیر قرار بگیرد.

۵. به شدت احساس می‌کند که مستحق امتیازات خاصی است، به عنوان مثال، به طور غیر منطقی انتظار دارد دیگران با او رفتار خاصی داشته باشند و خودشان را به طور اتوماتیک با انتظارت او تطبیق بدهند.

۶. دیگران را استثمار می‌کند، به عنوان مثال، از دیگران برای رسیدن به اهداف و برنامه‌های خود استفاده می‌کند.

۷.  فاقد احساس همدلی نسبت به دیگران است، به عنوان مثال، تمایلی به شناختن یا درک احساسات و نیازهای دیگران ندارد.

۸. اغلب به دیگران حسادت می‌کند یا معتقد است که دیگران به او حسادت می‌کنند.

۹. مرتبا نگرش یا رفتارهای حاکی از غرور و نخوت از خود نشان می‌دهد.

بر اساس تعاریف روانشناسی کودک، از آن‌ جایی که اختلالات شخصیتی الگوهای پایدار و طولانی مدت رفتاری را توصیف می‌کنند، اغلب در بزرگسالی تشخیص داده می‌شوند. این اختلال معمولا در دوران کودکی یا نوجوانی تشخیص داده نمی‌شود، چرا که یک کودک یا نوجوان به طور دائم در حال رشد کردن است، به لحاظ شخصیتی تغییر می‌کند و بالغ می‌شود.

با این حال، اگر این اختلال در کودکی یا نوجوانی تشخیص داده شود، ویژگی‌های آن باید به مدت دست کم یک سال موجود باشند.

با توجه به تحقیقات، اختلال شخصیت خودشیفته در مردان نسبت به زنان شایع‌تر است، و تصور می‌شود که حدود ۶ درصد از جمعیت عمومی به این اختلال مبتلا می‌شوند.

شدت NPD نیز مانند بسیاری از اختلالات شخصیتی، معمولا با بالا رفتن سن کاهش می‌یابد. اما بسیاری از آدم‌ها چند مورد معدود از افراطی‌ترین علائم آن را زمانی که در دهه‌ی چهل و پنجاه زندگی‌شان هستند، تجربه می‌کنند.

چگونگی تشخیص اختلال شخصیت خودشیفته

اختلالات شخصیتی مانند NPD به طور معمول توسط یک متخصص بهداشت و سلامت روان مانند روان‌شناس یا روانپزشک تشخیص داده میشود. پزشکان خانواده و پزشکان عمومی به طور کلی در این زمینه آموزش ندیده‌اند یا برای ارائه‌ی تشخیص در زمینه‌ی روانی مجهز نیستند.

بنابراین هر چند که شما می‌توانید در ابتدا با پزشک خانواده در مورد این مشکل مشورت کنید، اما آنها می‌بایست برای تشخیص و درمان شما را به یک متخصص بهداشت و سلامت روان ارجاع دهند. آزمایش خون یا آزمایش ژنتیک برای تشخیص اختلال شخصیت انجام نمی‌گیرد.

افراد مبتلا به اختلالات شخصیتی، به طور کلی, به دنبال درمان نمی‌روند تا زمانی که این اختلال کم‌کم سبب دخالت زیاد فرد در زندگی دیگران یا تاثیر گذاشتن روی زندگی‌ آنها می‌شود. این مشکل اغلب زمانی رخ می‌دهد که منابع فرد برای مقابله با مشکلات به حدی کم هستند که فرد نمی‌تواند با استرس یا دیگر حوادث زندگی کنار بیاید.

تشخیص اختلال شخصیت خودشیفته توسط یک متخصص سلامت و بهداشت روان از طریق مقایسه‌ی علائم شما و تاریخچه‌ی زندگی‌تان با مواردی که در بالا ذکر شده‌ است، ‌ایجاد می‌شود. آنها تعیین خواهند کرد که آیا علائمی که دارید، برای مبتلا بودن به اختلال شخصیت خودشیفتگی کافی هستند یا خیر.

درمان اختلال شخصیت خودشیفته

درمان اختلال شخصیت خودشیفته معمولا شامل روان درمانی‌های طولانی مدت نزد یک درمانگر است که تجربه‌ی درمان این نوع از اختلالات شخصیتی را دارد. داروهایی نیز ممکن است برای کمک به بهبود علائم نگران‌کننده و ناتوان‌کننده‌ی این اختلال تجویز شود.

روان درمانی

درمان بیماران خودشیفته به هیچ عنوان ساده نیست چرا که طی دوره درمان فرد باید خودشیفتگی را کنار بگذارد. به باور کوهوت و سایر بزرگان حوزه روانشناسی، رویکردهای روانکاوانه برای درمان و کنترل بیماری اختلال خودشیفته رویکردهای مناسبی است. برخی دیگر معتقدند باید با روش گروه درمانی، بیمار را در محیطی جمعی قرار داد و به او آرام آرام آموخت که با دیگران رفتاری توام با همدلی و مهربانی داشته باشد.

روش دیگر، شناخت درمانی است که طی آن مشاور سعی می کند تا باورهای غلط  و خیال بافی های فرد با حقایق و واقعیات جایگزین کند. تکنیک های متفاوتی در طول روند درمان به کار گرفته می شود. مثلا افراد بیمار در مقابل انتقاد دیگران رفتار نامناسبی دارند؛ برای مقابله با این رفتار ناشایست تکنیک ریلکشیشن به کار گرفته می شود. در روان درمانی سعی می شود افسردگی و احساسات بد بیمار نیز کنترل شود.

دارو درمانی

متخصصان برای درمان بیماران خودشیفته از روش دارو درمانی نیز استفاده می کنند. برای کنترل چرخش های سریع خلق و خو، لیتیوم را تجویز می کنند. برای بیمارانی که مستعد افسردگی هستند نیز مصرف داروهای ضد افسردگی به ویژه داروهای سرتونرژیک توصیه می شود.

با تمام این ها، با توجه به ساده و کم هزینه تر بودن روش روان درمانی، منطقی به نظر می رسد که مبتلایان به این اختلال، این روش را انتخاب کنند.

منبع: سلامتی