خارش مقعد که در زبان انگلیسی به anal itching معروف می باشد مشکلی است که افراد از بیان آن خجالت می کشند. اگرچه برخی از علل خارش مقعد به راحتی درمان می شوند، اما تعدادی از آنها شامل یک بیماری در دستگاه گوارشی هستند و نیاز به درمان پزشکی یا عمل جراحی دارند. در این مطلب برخی از علل خارش مقعد و درمان مناسب آن ها را بیان می کنیم.
علت های خارش مقعد
خارش مقعدی یک مشکل شایع است. خارش در مقعد یا فقط بر روی پوست اطراف مقعد رخ می دهد اغلب شدید و ممکن است با یک احساس قوی نیاز به خراش همراه باشد. خارش در ناحیه مقعدی ممکن است برای شما شرم آور و ناراحت کننده باشد. علل خارش مقعد، بسیاری از مشکلات پوستی، شستن بیش از حد آن ناحیه یا ابتلا به بیماری هایی نظیر بواسیر می باشد.
چه عواملی سبب خارش مقعد می شوند؟
اگر چه خارش ممکن است در واکنش به مواد شیمیایی موجود در مدفوع باشد و اغلب سبب التهاب ناحیه مقعد می شود ضربه مستقیم در اثر خاراندن و حضور رطوبت، سبب شدت خارش مقعد و افزایش میزان التهاب می شود.
شاید بتوان گفت که شایع ترین علت خارش مقعد، بهداشت نامناسب و یا افراط شخص در بهداشت فردی می باشد.
اگر خارش مقعد مداوم باشد با دکتر خود صحبت کنید و با اقدامات مناسب شروع به درمان این بیماری کنید، بسیاری از افراد از خارش مقعد رهایی کامل پیدا می کنند.
پوشیدن شلوار و لباس زیر تنگ می تواند باعث خارش مقعد شود.
خارش در ناحیه باسن
اگر دچار خارش مقعدی شده اید این علامت معمولا برای اکثر انواع بیماری های شایع مقعدی از جمله فیشر یا شقاق، هموروئید یا بواسیر،، فیستول و آبسه مقعدی می باشد البته تا حدودی ممکن است علامتی از بیماری کیست مویی در ناحیه انتهای کمر و دنبالچه باشد که نزدیک ناحیه مقعد هست و نمی توان بدرستی محل خارش را مشخص نمود. با توجه به موارد فوق بطور قطع نمیتوان براحتی تصمیمی در این مورد اتخاذ نمود که دقیقا بیماری شما چیست.
خارش مقعدی نشانه چیست؟
خارش مقعد ممکن است با سوزش و درد همراه باشد. خارش مقعد ممکن است موقت یا مزمن باشد اغلب خارش مقعد به مراقبت پزشکی نیاز ندارد. خارش مقعد شدید و یا بیش از یک تا دو ماه طول می کشد. ممکن است خونریزی از مقعد وجود داشته باشد. شما نمی توانند بفهمید که چه چیزی باعث خارش مداوم است. خارش مداوم ناحیه نشیمنگاه ممکن است به یک بیماری پوستی و یا مشکل دیگری مربوط باشد که نیاز به درمان پزشکی دارد.
بطور کلی شاید بتوان گفت که خارش مقعد می تواند نشانه تمامی بیماری های مقعدی نیز باشد.
فیستول
خارش مقعدی می تواند نشانه از ابتلا به فیستول مقعدی باشد که خود معمولاً بدنبال یک آبسه (دمل) اطراف مقعد به وجود می آید که معمولاً آبسه نیاز به تخلیه اورژانس با لیزر یا جراحی داشته و در 50 درصد موارد به دنبال درمان آبسه فرد دچار فیستول می گردد. علامت اصلی آن ترشح چرکی طولانی مدت از یک سوراخ و گاهی چند سوراخ از اطراف مخرج می باشد.
سوراخ غیر طبیعی ( فیستول ) از روده کوچک و روده بزرگ به پوست اطراف مقعد می تواند در اثر بیماری کرون تشکیل شود و از این فیستول مایعات نشت و سبب تحریک ناحیه مقعد می شود.
فیستول و آبسه مقعد
هموروئید
هموروئید یا بواسیر یکی از علل خارش مقعدی است. در بیشتر موارد، هموروئید در اثر یبوست و زور زدن برای خروج مدفوع بروز می کند.
جالب است بدانید 5% افراد بالای 50 سال دچار بواسیر هستند که خوشبختانه فقط 5% آنها علامتدار می شود و در زیر بیست سالگی بسیار کمتر دیده می شود.
برخی از هموروئیدها با داروهایی مثل پماد ضدهموروئید مقعدی و شیاف به راحتی درمان می شوند ولی برخی از انواع هموروئید مثل هموروئید ترومبوزی (هموروئیدی که باعث می شود حتی بعد از درمان هموروئید، پوست مقعد بیرون بزند) و هموروئید طولانی مدت نیاز به عمل جراحی بواسیر دارند.
برای جلوگیری از خارش مقعد مربوط به هموروئید، بعد از اجابت مزاج با دستمال کاغذی نرم و مرطوب، مقعد خود را پاک کنید.
هموروئید
شقاق مقعد
شقاق مقعد نیز می تواند سبب خارش مقعدی شود و معمولا یبوست و اسهال طولانی و زور زدن straining زیاد در موقع دفع مدفوع و زایمان و استفاده طولانی از ملین ها عامل شقاق است. درد مهمترین عامل تشخیصی شقاق مقعدی می باشد این درد در زمان دفع تشدید می شود و نیز دوره ای می باشد یعنی دوره های پی در پی تسکین و عود دارد و درد در هر دوره شدید و طولانی تر می شود تا اینکه دائمی شود.
لیزر شقاق
یبوست
علت اصلی یبوست کندی در سرعت عبور مواد دفعی از روده بزرگ است که منجر به جذب بیشتر آب مواد دفعی شده و در نتیجه مدفوع خشک تر می شود و عاملین آن از کم آبی و مصرف کم فیبر غذایی تا بیماری هایی مثل دیابت، کم کاری تیروئید و تومورهای روده بزرگ متفاوت می باشد.
هنگام یبوست، التهاب پوست مقعد در اثر خروج مدفوع سفت، خشک و بزرگ، باعث خارش مقعد می شود.
پیشگیری بهتر از درمان است
جهت درمان یبوست از بی تحرکی، عدم مصرف شیر و عدم نوشیدن آب پرهیز نموده و حتما روزانه مقدار کافی آب و شیر بنوشید و در کنار آن از زیاد نشستن های مکرر به صورت جد پرهیز نمائید. در درمان بیماری های زمینه مثل کم کاری تیرویید کوشا باشید و در نهایت با قطع و یا تعویق داروهای ایجاد کننده یبوست ، آنرا درمان نمائید. پس اصل اول درمان اصلاح الگوی غذایی افراد در جهت کمتر مصرف کردن غذای چرب و سرخ کردنی و کم فیبر و افزایش فیبر در آب در رژیم غذایی می باشد.
درمان یبوست
شلوار و لباس زیر تنگ
پوشیدن شلوار و لباس زیر تنگ می تواند باعث خارش مقعدی شود. برخی از پارچه ها مثل پارچه ابریشمی به پوست می چسبند. وقتی برای مدت طولانی می نشینید، این نوع پارچه ها باعث سوزش و تحریک پوست نازک مقعد می شوند. اگر مجبورید لباس تنگ بپوشید، از پودرهای ضد خارش در ناحیه مقعد خود استفاده کنید.
ورزش و کیسه مویی
گوارش و مشکلات
حملات مکرر اسهال می تواند سبب تحریک مقعد و خارش شود نشت تصادفی از مدفوع، دفع ناخواسته مدفوع یا بی اختیاری مدفوع از عوامل مؤثر است
خارش مقعدی در ورزشکاران
خارش ورزشکار یک نوع عفونت قارچی پوست است که در آب و هوای گرم و مرطوب ایجاد می شود. مردان بیشتر به این عارضه دچار می شوند، به خصوص آن هایی که در هوای گرم بیرون کار می کنند و یا مجبورند در هوای سرد چند تا لباس روی هم بپوشند و یا کسانی که در هوای گرم تابستان در مسابقات ورزشی شرکت می کنند. برای جلوگیری از بروز خارش ورزشکار، کمی جوش شیرین و یا پودر جاذب عرق هر روز به زیر بغل خود بمالید.
موهای زیرپوستی
گاهی اوقات موهای بدن در زیر پوست رشد می کنند. رشد موهای زیرپوستی در ناحیه مقعد باعث خارش آزادهنده شدیدی می شود. برای جلوگیری از رشد موهای زیرپوستی در مقعد، موهای این قسمت را از ته نزنید. اگر مجبورید موهای ناحیه مقعد را بزنید، با استفاده از یک پماد ضدخارش (که می توان آن را برای اطراف مقعد بکار برد) استفاده کنید تا خارش کم شود.
بیماری های پوستی
گاهی اوقات، خارش مقعد در نتیجه یک بیماری پوستی خاص، مانند پسوریازیس و یا درماتیت تماسی می باشد.
آنتى بیوتیک
درمان با انتى بیوتیک نیز می تواند سبب عفونت قارچی و سوزش مقعد شود.
تومورهای مقعد
به ندرت، تومورهای خوش خیم یا سرطانی در اطراف مقعد ممکن است منجر به خارش مقعد شود.
کرمک
عفونت های منتقله از راه جنسی نیز ممکن است مقعد را درگیر و باعث خارش مقعد شود در کودکان، انگل کرمک می تواند باعث خارش مداوم مقعد شود افراد بزرگسال خانواده نیز می تواند آلوده شوند سایر انگل ها ممکن است خارش مشابهی ایجاد کند عفونت قارچی، که معمولا در زنان تاثیر می گذارد می تواند سبب خارش در ناحیه مقعد شود.
کرمک یک نوع انگل پوستی است که تخم های خود را در اطراف پوست مقعد می ریزد. اگرچه کرمک در کودکان شایع است، ولی بزرگسالان نیز می توانند دچار آن شوند.
تشخیص کرمک
اگر فکر می کنید کرمک باعث خارش مقعد شما شده است، شب قبل از خوابیدن یک نوار چسب شیشه ای روی مقعد خود بزنید. اگر صبح بعد از بلند شدن از خواب، نوار چسب را برداشتید و تخم های ریز سفیدرنگی روی آن مشاهده کردید، نزد پزشک بروید.
اگر کودک شما این مشکل را داشت، او را نزد پزشک متخصص اطفال ببرید.
عفونت قارچی
عفونت قارچی مقعد، هم در زنان و هم در مردان بروز می کند. همان نوع قارچی که باعث عفونت قارچی واژن در زنان می شود، می تواند باعث عفونت قارچی مقعد هم بشود. برای جلوگیری از عفونت قارچی مقعد، مقعد خود را به طور کامل با آب گرم بشویید.
درمان عفونت قارچی
برای درمان این عارضه می توانید تحت نظر پزشک از پمادهای ضد عفونت قارچی و یا شیاف عفونت قارچی مقعد استفاده کنید
